دومین سمپوزیوم لاکپشتهای دریایی ایران 25 آبان ماه 1400 باهدف «شناسایی مسائل و ارائه راهکار مناسب را برای بیرون رفت از این نوع مسائل» برگزارشد. محورهای این سمپوزیوم: مناطق تغذیه و تخمگذاری، چالشها و تهدیدات، بهرهبرداری خردمندانه ازخدمات زیست بومی لاکپشتها میباشد.
در جهت حفظ اهداف، زیستگاههای تغذیه و تخمگذاری لاکپشتها تعبیه شده است که از جمله اقدامات صورت گرفته: نصب تابلوهای هشدار، حفاظت از منابع غذایی لاکپشتها و محتوای آموزشی برای افراد محلی و صیادان میتوان نام برد.
دما در جنسیت لاکپشتها دخیل است
طبق تحقیقات و بررسیهای دکتر Plicher که تمامی روند نقشههای سکونت و مهاجرت لاکپشتهای پوزهعقابی در نواحی خلیج فارس، قطر و عمان را نشان میدهد، با استفاده از حرکات لاکپشتها مکانهای تغذیه و لانهگزینی پیدا شد.
در این تحقیقات مشخص شد که افزایش دما در جنسیت لاکپشتها بسیار مهم میباشد که با افزایش دما جنسیت ماده در جمعیت لاکپشتها افزایش مییابد. درواقع تغییرات اقلیمی همیشگی بوده و با توجه به این تغییرات اقلیمی لاکپشتها مکانیزم سازگاری دارند که البته درحال حاضر تغییرات اقلیمی سریع رخ میدهد و ممکن است لاکپشتها نتوانند خود را با اقلیم سازگار نمایند.
لاکپشتهای دریایی، فسیل زنده
لاکپشتهای دریایی از حدود 220 میلیون سال پیش روی کره زمین میزیستهاندکه در حال حاضر 7 گونه لاکپشت دریایی معرفی و شناسایی شدهاند و درمحدوده های گرمسیری و نیمه گرمسیری در حال زیست میباشند.
از 7 گونه لاکپشت، 5 گونه(منقارعقابی، سبز، سرخ، زیتونی و پشتچرم) در آبهای خلیج فارس و عمان حضور دارند. لاکپشتهای سبز و منقارعقابی گونههای شاخص در دریای عمان و خلیج فارس می باشند.
اقداماتی در جهت پایش، احیا و بررسی زیستگاه تخمگذاری لاکپشتهای دریایی در استانهای هرمزگان و بوشهر انجام گردیده است. از جمله این اقدامات: آموزش و فرهنگسازی، تابلو های آگاهرسانی در محل زیستگاه و تخمگذاری، پاکسازی سواحل، پایش، تگگذاری و بررسی و ثبت تلفات میتوان نام برد.
با توجه به انجام مطالعات و پایش؛ ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد زمان تخمگذاری لاکپشتها بوده که پیک تخم گذاری در ماه اردیبهشت میباشد.
با حمایتهای مالی صورت گرفته بابت تحقیقات و پایشها، تخمگذاری گونه لاکپشت منقارعقابی در آبهای خلیج فارس و عمان بیشتر از دورههای قبل شده است.
حفاظت از لاکپشتهای دریایی در ایران، تکه ای کوچک از یک کیک بزرگ است.
گونه شاخص لاکپشت دریایی سواحل مکران چیست؟
لاکپشت سبز یکی از 5 گونه لاکپشت خلیج فارس میباشد که در سواحل مکران از جمعیت بیشتری برخوردار است.
طولانی ترین زمان لانه گزینی 3/5 ساعت و کوتاه ترین زمان 1/5 ساعت در سواحل مکران میباشد. بیشترین رکورد تعداد تخمهای گذاشته شده در لانه 148 عدد میباشد و حداقل زمان بازگشت لاکپشت سبز در سواحل مکران جهت تخم ریزی مجدد 10 روز و حداکثر 30 روز ثبت شده است.
عوامل تهدید کننده بر جمعیت لاکپشتها در سواحل مکران:
- برداشت تخمها
- میزان تفریخ پایین و وقوع طوفان و سایرعوامل موثر برآن
- برخورد لاکپشتها با شناور و قایق موتوری و گیرکردن در تورهای صیادی
- فرسایش و رسوبگذاری در سواحل
- اجرای برنامههای توسعه و تخریب سواحل
- تردد افراد و وسایل نقلیه در سواحل
- شکارچیان طبیعی در خشکی
- برداشت سن و ماسه از سواحل
- آلودگی های صنعتی و شهری در سواحل
- نور مصنوعی در سواحل
شرکت آب شیرین کن مکران پارس/ تعاونی آبرسانی پارس در راستای انجام رسالتهای اجتماعی خود به عنوان حامی مالی از طرح حمایت و از ازدیاد لاکپشتهای دریایی سواحل مکران پشتیبانی میکند. حفظ محیط زیست و گونههای زیستی آن رمز بقاء یک اکوسیستم پایدار است.
منبع: دومین سمپوزیوم لاکپشتهای دریایی ایران